In de wereld van management en teamwork wordt vaak geprobeerd iedereen aan boord te houden, ongeacht de impact op het geheel.
Dit is vaak goedbedoeld, vanuit een diep respect voor de medewerker. Je wilt niet zomaar iemand overboord gooien. Misschien heb je er zelf een aandeel in, misschien heb je kansen laten liggen om je collega beter te ondersteunen.
Maar wat als het vasthouden aan een zwakke schakel je hele team verzwakt?
Wat we van paarden kunnen leren over teamdynamiek
Het belang van de kudde staat in de paardenwereld voorop. Als een paard iets mankeert, dan is dat voor de kudde een gevaar. De natuurlijke ordening is verstoord, waardoor de kudde niet als een gezond geheel kan vluchten als er gevaar dreigt. Als een paard op de verkeerde plek in de ordening staat, dan is het geheel in gevaar.
Paarden lossen dit soort onvolkomenheden zonder probleem op. Een ziek paard wordt verzorgd en gekoesterd, maar is op zichzelf aangewezen als het ziek blijft. De kudde laat zich niet verzwakken door de zwakste schakel. Dat is een natuurprincipe dat voor mensen vaak lastig te volgen is. De gezondheid van het geheel laat zich niet aantasten door de ongezondheid van het individu.
In de wereld van management zijn talloze voorbeelden waarin gekozen wordt voor het onnatuurlijke tegendeel: inadequate managers blijven zitten, cynische teamleden mogen hun gif verspreiden, oneerlijke leiders krijgen promotie. Managers zijn de leiders van een kudde. Zij zijn verantwoordelijk voor een gezonde ordening in de groep. Als een van de individuen een gevaar oplevert voor het geheel, dan moeten zij daar direct aandacht aan geven.
(Uit De sjamaan en de manager van Sven Goedbloed)
De impact van een zwakke schakel in een team
Een enkele zwakke schakel kan een domino-effect veroorzaken:
Verminderde motivatie: Wanneer teamleden zien dat onderpresterende of negatieve collega’s worden getolereerd, zakt hun motivatie weg. "Waarom zou je nog hard werken als achteroverleunen zomaar wordt geaccepteerd?"
Negatieve werksfeer: Eén cynische of oneerlijke medewerker kan de hele dynamiek van een team vergiftigen.
Productiviteitsverlies: Teams raken gefrustreerd en besteden meer tijd aan het compenseren van de zwakke schakel dan aan effectief samenwerken.
Verlies van talent: Sterke teamleden vertrekken vaak als ze merken dat er geen actie wordt ondernomen tegen problemen binnen het team.
Als je weet dat één iemand in een team de productiviteit en impact met 40% kan verminderen, dan heb je als leider te handelen, toch?
Hoe ga je om met de zwakste schakel?
Net zoals een paardenkudde snel ingrijpt, zouden managers en teamleiders dat ook moeten doen. Dit zijn enkele stappen om dat effectief te doen:
Eerlijk en continu evalueren – Bij SoulRebels gaan we voor continue feedback. Een negatieve evaluatie mag niet zomaar uit de lucht komen vallen. De medewerker moet weten waar hij aan toe is en hoe hij zijn functioneren nog kan verbeteren.
Grenzen stellen – Als iemand na begeleiding en kansen nog steeds een negatieve impact heeft, moet je duidelijk maken dat er consequenties zijn.
Handelen in het belang van het geheel – Soms betekent dit dat je afscheid moet nemen van een medewerker die niet past in het team of de organisatie. Dit is niet hard, maar noodzakelijk voor de gezondheid van het geheel.
De kracht van een gezonde kudde: bouw een sterk en veerkrachtig team
Een sterk team is als een gezonde kudde: iedereen heeft een rol en draagt bij aan het succes van het geheel. Het erkennen en aanpakken van zwakke schakels is geen teken van onverschilligheid, maar juist van goed leiderschap. Durf keuzes te maken die het team sterker maken en zorg ervoor dat de gezamenlijke kracht altijd op de eerste plaats komt.
In goed functionerende of stabiele teams is er de moed om stil te staan bij de impact die het team heeft. Het niet behalen van teamresultaten wordt onder de loep genomen, besproken en indien nodig aangepakt. Dit vraagt om een cultuur van openheid, waar teamleden elkaar aanspreken en samenwerken aan verbetering.
Afscheid nemen kan op een respectvolle manier
Het loslaten van een medewerker hoeft niet hard of onmenselijk te zijn. Het gaat erom dat je eerlijk en transparant bent, en op een respectvolle manier afscheid neemt. Een goed gesprek, begeleiding naar een nieuwe functie of zelfs hulp bij het vinden van een andere baan kan ervoor zorgen dat het voor beide partijen een waardevol proces is. Zo blijft je team sterk en gezond en krijgt iedereen de kans om zijn plek te vinden waar hij of zij echt tot zijn recht komt.